Η ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΜΥΘΟΥ ΤΗΣ ΠΕΡΣΕΦΟΝΗΣ.... Β' ΜΕΡΟΣ : Η ΣΧΕΣΗ ΔΙΟΣ (ΠΑΤΡΟΣ) - ΚΟΡΗΣ

   Ο Δίας θεός, πατέρας θεών και ανθρώπων, ο εξουσιαστής των πάντων.. Ο Δίας σύμβολο - αρχετυπική μορφή του Πατέρα, ταυτόχρονα σηματοδοτεί και την εποχή της Πατριαρχίας. Αντιθέτως,  η Δήμητρα αρχετυπική μορφή της Μητέρας (Γαίας - Φύσης) αποτελεί το οικόσημο της Μητριαρχικής εποχής.  Αν και διοικεί ο Πατέρας και η κοινωνία είναι πατριαρχική, η μητέρα παραμένει η τροφός και η ζωοδότρια δύναμη, διοικεί και ορίζει τις τύχες θεών και ανθρώπων έμμεσα (είναι η γυναίκα πίσω από τον δυνατό άνδρα)  .

  Ο μύθος της Περσεφόνης δεν αναφέρει και δεν υπαινίσεται κανένα απολύτως περιστατικό που να φανερώνει είτε την συνύπαρξη Κόρης (Περσεφόνης) - Πατρός (Δίας) στον ίδιο χώρο , είτε  την πραγματοποίηση συνομιλίας, και τέλος δεν έχουμε δεί κανενός είδους αναπαράσταση (Πίνακας, τοιχογραφία κτλπ) Διός και Κόρης. Η στάση του με την εξαφάνιση της Κόρης συναισθηματικά αποστασιοποιημένη, και πιθανότατα με εμφανή την απροθυμία να βοηθήσει στην ανεύρεσή της.

Συνεπώς η σχέση Πατρός - Κόρης  διακατέχεται από συναισθηματικό κενό και "πατρική σιωπή"1.  Και εννοώ με την έκφραση συναισθηματικό "κενό " , την έλλειψη στοργής,  την απουσία εκδήλωσης της αγάπης, την έλλειψη  πατρικής φροντίδας, η οποία παίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της ζωής των γυναικών. Το κορίτσι αναρωτίεται, νιώθει υπεύθυνο για την συναισθηματική απουσία του πατέρα. Η Κόρη υφαίνει έναν ιστό απο φαντασιώσεις :" αν κάνω την τάδε πράξη , ο πατέρας μου θα με προσέξει, θα έρθει να μου μιλήσει, θα νιώσω σημαντική "2. Η Κόρη  εδώ ταυτίζει την αυταξία της με την προσοχή που εκλαμβάνει ή όχι απο  τον πατέρα. Είναι ο πρώτος και σημαντικότερος άντρας στη ζωή της (σύνδρομο Ηλέκτρας) ,είναι  τέτοια η επιθυμία της να προσεγγίσει τον γονέα του αντίθετου φύλου, που προσπαθεί να γίνει  αρεστή σε αυτόν, για να γίνει αρεστή και στον ίδιο της τον εαυτό. Η σχέση αυτή μέλλει να επηρεάσει τους μελλοντικούς της δεσμούς με άτομα του αντίθετου φύλου , και συνήθως οι πρώτες ερωτικές της εμπειρίες είναι καταστροφικές . Μήπως  μέσω του μύθου της αρπαγής της Περσεφόνης  ενσαρκώνονται  η απώθηση των επιθυμιών, οι καλά κρυμμένες στο Υποσεινήδητο ιδέες κάθε παραμελημένης από τον πατέρα θυγατέρας;

     Και όσο ο πατέρας δεν πλησιάζει , εκείνη πλάθει την ιδανική εικόνα του "ιππότη" που θα έρθει να την απελευθερώσει από την άβυσσο του συναισθηματικού της κενού. Το κορίτσι μέσα από όνειρα και φαντασιώσεις προσπαθεί να αναπληρώσει μέρος του "κενού", με την ίδια να είναι αιχμάλωτη με απειλή της ζωής της από κάποιο τέρας ή όμηρος ενός δυνάστη βασιλιά, αναβιώνει τον ψυχικό πόνο  που της προκαλεί  η έλλειψη της πατρικής φιγούρας ή αλλιώς παραμένει  δέσμια του πατρικού συμπλέγματος.  Ο "απαγωγέας" Πλούτωνας εμφανίζεται ως αρωγός στην αγωνιώδη προσπάθεια της Κόρης να δώσει ένα μήνυμα στον Πατέρα - Δία :" Πατέρα προσεξέ με... είμαι η κόρη σου".  Όμως ο "σιωπηλός" πατέρας 3 δεν ανταποκρίνεται στο κάλεσμα αυτό, παρα μόνο όταν απειλείται η επιβίωση Θεών και ανθρώπων από τις επιπτώσεις του θρήνου της Δη- Μητρός Φύσης, όμως και πάλι η μέριμνα του γύρω από το θέμα περιορίζεται στην δια αντιπροσώπου ( Ερμής ) διαπραγμάτευση με τον Πλούτωνα. Τι εμποδίζει τον Πατέρα- Δία να επιδιώξει την εγγύτητα; Η' μάλλον τι είναι αυτό που τον φοβίζει; 
( βλέπε "ΜΑΤΩΜΕΝΟ ΓΑΜΟ" του Φρεντερίκο Γκαρθία Λόρκα)

   Μήπως ο "κρυφός" και ανομολόγητος θαυμασμός για τα κάλλη της Κόρης; Όταν βρίσκεται σε εξέλιξη η μετάβαση της Κόρης από την παιδική ηλικία στην εφηβεία, ξαφνικά ο Πατέρας απομακρύνεται , αποσύρεται σιωπηλά. Δεν είναι ο Πατέρας που θα σηκώσει πιά στα γόνατά του το κορίτσι και θα του χαϊδέψει τα μαλλιά, και αυτή η απότομη αποστασιοποίηση του Πατέρα, σημαδεύει το εύθραυστο ναρκισσισμό της και κατ'επέκταση το χτίσιμο της αυτοεκτίμησής της ως γυναίκα.  Θα πρέπει να αποτελεί κύριο μέλημα του Πατέρα ο τρόπος που θα βάλλει όρια στη σχέση του με την Κόρη, να πάρει τις απαραίτητες αποστάσεις εξηγώντας τους λόγους και την αναγκαιότητα αυτών των αλλαγών στη σχέση τους.  Ο "έρωτας" με την έννοια του θαυμασμού και της εξειδανίκευσης απο την πλευρά της Κόρης, η εξάρτησή της από το πατρικό βλέμμα, και η ανάγκη για έγκριση θα πρέπει να κάνουν τον κύκλο τους και να ολοκληρωθούν προετοιμάζοντας την νεαρή Κόρη για το άνοιγμα ενός νέου κύκλου. Ο δεσμός μεταξύ Κόρης - Πατέρα θα πρέπει να "χαλαρώσει", όπως ένας κόμπος που λύνεται και όχι να κοπεί ακαριαία. Όταν κοπεί ακαριαία ο "συναισθηματικός" δεσμός , αφήνοντας κατάλοιπα, αναπάντητα ερωτηματικά που γίνονται βασανιστικά, συνοδεύεται από αυτοκατηγορίες, ελλειματική αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση για την νεαρή.  

   Ο νέος κύκλος ανοίγει με την υποδοχή της εφηβείας, με την άνοιξη της νιότης και με την προετοιμασία για τον έρωτα ενός άλλου άνδρα στη ζωή της Κόρης. Ένας υπεύθυνος Πατέρας θα έλεγε: "Κόρη είσαι όμορφη και πλέον δεν είσαι κορίτσι, γίνεσαι γυναίκα, έχει περάσει η εποχή που καθόσουν στα γόντά μου και σου χάιδευα τα μαλλιά, από δώ και πέρα ως γυναίκα προορίζεσαι για κάποιον άνδρα, όπως εγώ είμαι για την μητέρα σου. Άνοιξε τα φτερά σου και ψάξε τον σύντροφο που επιθυμείς, εγώ θα είμαι εδώ και αν με χρειαστείς θα σε ακούσω και θα συνδράμω με τον τρόπο που μπορώ ως Πατέρας"4. Όμως, ο Πατέρας Δίας είναι αμμέτοχος στην ανατροφή της Περσεφόνης, συναισθηματικά και έμπρακτα απών. Ποιός βοηθάει την Κόρη σε αυτή την μεταβατική περίοδο της ζωής της; Ποιός την οδηγεί στο φως της συνειδητοποίησης  για την γυναικεία της ψυχοσεξουαλική υπόσταση; Πώς τα όνειρα και οι φαντασιώσεις υλοποιούνται στο Συνειδητό επίπεδο και τελικά λειτουργούν ως λύτρωση για εκείνη;

   Ο σκοτεινός Πλούτωνας, ο ώριμος και επιτυχημένος άνδρας, ένα άλλο σύμβολο του Πατριαρχικού μοντέλου διακυβέρνησης μέσα στα όνειρα και τις φαντασιώσεις της Κόρης. Είναι η σκοτεινή Σκιά, η άλλη όψη του φωτεινού Διός, είναι ένα υποκατάστατο της πατρικής φιγούρας. Με την πράξη της Απαγωγής, με το παραβατικό του χαρακτήρος της ερωτικής συνεύρεσης , η Περσεφόνη προσπαθεί να στείλει ένα ηχηρό μήνυμα στον Πατέρα - Δία :" αφού δεν ερχόσουν, με χάνεις".  Αυτό που έχει έλξει τον Πλούτωνα είναι όχι μόνο το κάλλος της Κόρης, αλλά και η τραγικότητά του χαρακτήρος της, δέσμια της αρνητκής μορφής του πατρικού της συμπλέγματος. Δεν είναι ο θύτης που παγίδεψε το θύμα, είναι ο θύτης που προσκαλέσθει υποσεινήδητα από το ίδιο το θύμα για να απελευθερωθεί. Είναι σχήμα οξύμωρο απαγωγή- απελευθέρωση. Με ποιόν άλλο τρόπο ένας τέτοιος ψυχισμός μπορεί να βιώσει τον "δεύτερο έρωτα" , όταν αυτό που έχει βιώσει απο τον Πατέρα είναι  η παραμέληση ; 
    
     Σε δεύτερο επίπεδο η επιλογή ενός  πολύ μεγαλύτερου σε ηλικία, (σχεδόν συνομήλικος του Πατέρα) συζύγου καλύπτει το "συναισθηματικό κενό" που άφησε  εκείνος, είναι το μεταβατικό γονεϊκό πρότυπο που την εμψυχώνει και την ενθαρρύνει για την επίτευξη της αυτονομίας της 5 . Πολλοί είναι οι θεωρητικοί της σχολής του Jung που αναφέρονται σε ένα είδος μετατόπισης της αιμομικτικής επιθυμίας, από τον γονέα του αντίθετου φύλου σε έναν ηλικιωμένο κύριο 6.


    Ο μύθος της Περσεφόνης είναι η κωδικοποιημένη ιστορία της μεταβατικής περιόδου ανάμεσα σε Μητριαρχική και Πατριαρχική εποχή, ενώ από ψυχαναλυτική σκοπιά η ιστορία αποκρυπτογραφεί δύο αρχετυπικές μορφές  του μητρικού και πατρικού συμπλέγματος.



ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ:
1, 2, 3, 4, 5 : " ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟΣ ΕΡΩΤΑΣ;" GUY CORNEAU, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΕΔΡΟΣ
6 : "IMPOSSIBLE LOVE, WHY THE HEART MUST GO WRONG ", Jan Bauer