ΔΙΩΓΜΕΝΟΙ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΕΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΑΠΟΧΩΡΙΣΜΟΥ... Α΄ ΜΕΡΟΣ : έρωτας και θάνατος!

     Οι μνήμες, το βίωμα, , ο πόνος και ο σπαραγμός είναι δυνατόν να  μεταβιβαστούν από γενιά σε γενιά. Αποτελούν κατά κάποιον τρόπο έναν "συναισθηματικο - γενετικό κώδικα" που κληροδοτείται, μεταβιβάζεται και αφομοιώνεται από τις επόμενες γενεές. Η επιστροφή στις ρίζες και στο μακρυνό οικογενειακό παρελθόν μας, συμβάλλει στην συνειδητοποίηση, είναι μέρος της διαδικασίας της αυτογνωσίας μας, στην κατανόηση και τέλος στην αποδοχή - συμφιλίωση όχι μιάς μοιρολατρικά προδιαγεγραμένης πορείας στη ζωή,  αλλά με το χθές και την ώθηση για λήψη αποφάσεων για την χάραξη της προσωπικής - μοναδικής οδού. Το γενεόγραμμα είναι το καταλληλότερο βοηθητικό εργαλείο, ένας χάρτης  συναισθηματικά φορτισμένων βιωμάτων και  δεσμών (όχι μόνο αίματος).

   Στην περίπτωση των οικογενειών που υπάρχουν πρόγονοι πρόσφυγες  Μικρασιάτες, ξεκινώντας από την αναζήτηση φωτογραφιών εποχής, ξεδιπλώνεται σταδιακά το νήμα   συναισθηματικά φορτισμένων εμπειριών και βιωμάτων. Η κάθε πληροφορία για τη ζωή και τις συνήθειες των προγόνων αποκτούν νόημα όταν τις αντιπαραβάλουμε με αυτές συγγενών που γνωρίσαμε ή είναι εν ζωή. Η Μικρασιατική καταστροφή του 1922 στιγμάτισε πάνω από ένα εκατομμύριο ανθρώπινες ζωές. Ο ακούσιος και βίαιος ξεριζωμός, η έλλειψη της αίσθησης ελέγχου στην ζωή αυτών των ανθρώπων, οι τραυματικές εμπειρίες με τους επιζώντες να γίνονται ακουσίως αυτόπτες μάρτυρες ή έμμεσα και άμεσα παθόντες  - χάνοντας αγαπημένα πρόσωπα - φόνων, βιασμών, εμπρησμών, προπυλακισμών, λεηλασιών και κάθε είδους βιαιοπραγιών ,  όλα αυτά  γεμίσαν την συναισθηματική τους δεξαμενή ή αλλιώς το συναισθηματικό DNA με θρήνο, κατάθλιψη, πένθος, αίσθηση της έλλειψης ελέγχου και τραυματικό αποχωρισμό. Όλο αυτό το συναισθηματικό φορτίο μεταβιβάζεται στις επόμενες γενεές διαμέσω των διαπροσωπικών σχέσεων και δεσμών που αναπτύσσονται. 

    Ο έρωτας  και  ο  θάνατος , "το “είναι” και το “μηδέν” του όντος"1, "είναι αδελφοί και ομοιότητες, είναι συμπληρώματα, και οι δύο όψεις του ιδίου προσώπου"2. Αποτελούν μία συνθήκη ύπαρξης και ανυπαρξίας αντίστοιχα,  για τον καθένα από εμάς. Οι άνθρωποι που έχουν έρθει κοντά στον θανάτο , έχουν πλησιάσει και τον έρωτα. Ο τρόπος διαχειρισμού των συναισθημάτων καθώς και η εκδήλωση  συμπεριφορών υπό αυτές τις εκδιαμέτρου αντίθετες συνθήκες,διαμορφώνουν την στάση απέναντι στον αποχωρισμό, την απώλεια, τον θάνατο, τον ανεκλπήρωτο ή ανολοκλήρωτο έρωτα. Οι ομολογουμένως τραυματικές εμπειρίες των Μικρασιατών προσφύγων συνέβαλλαν καταλυτικά στην δημιουργία της ιδιαίτερης ψυχοσύνθεσής τους, όχι  μόνο λόγω της Μικρασιατικής Καταστροφής του 1922, αλλά και αιώνες πριν όταν οι Ασιάτες σατράπηδες κατέπνιγαν στο αίμα τις επαναστάσεις των Ιώνων προγόνων τους.

Ίχνη από τα βιώματα των Μικρασιατών βρίσκουμε στα ερωτικά - παραδοσιακά τους τραγούδια:

Ανάθεμα τον αίτιο
κι ας το 'χει αμαρτία (δις)
Να χωριστούμ' αγάπη μου
χωρίς καμιά αιτία (δις)

  

Συ μπαχτσές κι 'γω φιντάνι
να σ' απαρνηθώ δεν κάνει
κλαίει καρδιά μ' κι δε μιρώνει
σαν της ερημιάς τ' αηδόνι 

Αγάπα με πουλάκι μου
όπως μ' αγάπας πρώτα
τα ξένα λόγια  μην τ' ακούς

                                                                    

μον' τη καρδιά σου ρώτα 

Συ μπαχτσές κι 'γω φιντάνι
να σ' απαρνηθώ δεν κάνει
Έχε γειά κι εγώ παγαίνω
με τ' αχείλι μου καμένο  2

και το τραγούδι συνεχίζει με  τους παρακάτω στίχους :      

                                                                                   

Σάλτα κι άρπα με απ'το κύμα
μην πνιγώ κι έχεις το κρίμα

Χελιδονάκι θα γίνω
να πέσω στην αυλή σου[2]

Να κάνω πως επέθανα
Για να γενώ δική σου[2]

Κλαίει η καρδιά μ' και δεν μερώνει
Σαν της ερημιάς τ'αηδόνι

Θα το χω το παράπονο
σε όλη τη ζωή μου[2]

Όταν σε συλλογίζομαι
θα τρέμει το κορμί μου[2]

Συ μπαξές κι εγω φυντάνι
Να σ'απαρνηθώ δεν κάνει 2

Ο έρωτας και ο θάνατος μπλέκονται , η ανυπαρξία  παρεισφρύει στην ύπαρξη, ο πόνος και η θλίψη του αποχωρισμού στον έρωτα, συγχέονται και ταυτίζονται με το πένθος του θανάτου. Η συναισθηματική νοημοσύνη των Μικρασιατών συλλαμβάνει την ιδέα, τις συνθήκες υπο τις οποίες "κινείται", μεταβαίνει σε αναπτυξιακά - εξελικτικά στάδια,  η ανθρώπινη ύπαρξη και ο ανθρώπινος ψυχισμός.

 1- Δημήτρης Λιαντίνης: Έρωτας και Θάνατος , Γκέμμα Εκδόσεις:    ΒΙΒΛΙΟΓΟΝΙΑ

 

           2- Παραδοσιακό Μικρασιάτικο Τραγούδι : "Ανάθεμα τον αίτιο"